دکتر حسن نیک نژاد سایت اطلاع رسانی دکتر حسن نیک نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
رئیس دانشکده فناوری های نوین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: در این دانشکده موفق شدیم با استفاده از سلول های بنیادی گام های موثری برای درمان بیماری پارکینسون برداریم.
حسن نیک نژاد، در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه پارکینسون، یکی از بیماری های تخریب کننده عصبی است، گفت: سلول درمانی یکی از روش های درمانی است که در مورد بیماری های تخریب کننده عصبی بهتر و موثرتر از دارو درمانی است، از این رو در صدد درمان بیماری پارکینسون به واسطه سلول درمانی هستیم.
وی با بیان اینکه سلول های مغز بیماران دچار پارکینسون همواره در حال از بین رفتن هستند، گفت: بیماری پارکینسون با از بین رفتن سلول های مغز میانی، شروع می شود که وظیفه این سلول ها تولید ماده ای به نام «دوپامین» است.
وی ادامه داد: این ماده وظایف متعددی از جمله کنترل حرکت و راه رفتن انسان را بعهده دارد. این سلول ها آرام آرام با پیشرفت بیماری از بین می روند، به همین دلیل پارکینسون یک بیماری تخریب کننده عصبی به شمار می رود.
نیک نژاد اظهار داشت: در ابتدای بیماری پارکینسون، دارودرمانی می تواند موثر باشد، زیرا داروهای موجود سلول های باقیمانده را تحریک می کنند تا ماده «دوپامین» بیشتری تولید کنند. ولی در نهایت در این بیماری سلول های مغز به تعداد نصف یا حتی یک سوم تعداد سلول های یک فرد سالم می رسد که در این حالت اثر بخشی دارو به شدت کم می شود.
به گفته وی، از این رو باید سلول هایی جایگزین این سلول ها از بین رفته شود تا بیمار بتواند به فعالیت های روزانه خود برسد.
نیک نژاد عنوان کرد: در حال حاضر درمان پارکینسون در کشور های دیگر به نتیجه خوبی رسیده چرا که آنها از مغز جنین های سقط شده استفاده کرده و سلول های آن را استخراج و جایگزین سلول های از بین رفته بیمار پارکینسونی می کنند.
وی ادامه داد: به دلیل اینکه سقط جنین در بعضی کشورهای خارجی، قانونی است، با استفاده از تزریق سلول های جنینی به بیمار پارکینسونی این مشکل را برطرف کرده اند، چون جنین منبع خوبی از سلول هاست.
وی با بیان اینکه در کشور ایران، سقط جنین امری غیر قانونی است، گفت: به همین دلیل استفاده از خون بیماران و یا مغز استخوان را روش های جایگزینی برای بدست آوردن سلول بنیادی قرار دادیم.
نیک نژاد ادامه داد: در یک پروسه، می توان سلول های بنیادی را از مغز استخوان یا خون بیماران جداسازی کرده و در نهایت سلول ها را تکثیر داد تا از چند سلول بنیادی میلیون ها سلول مشابه در آزمایشگاه تولید کرد.
رئیس دانشکده فناوری های نوین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اینکه حجم سلول زیادی لازم است تا بتواند جایگزین سلول های از بین رفته یک بیمار پارکینسونی شود، عنوان کرد: در گام بعدی این سلولها در آزمایشگاه به سلول های عصبی «دوپامینی» تبدیل می شوند که برای این هدف این سلول ها از طریق بیوتکنولوژی در بستری پلیمری و در معرض فاکتور های رشد و تمایز قرار می گیرند و به سلول های عصبی تبدیل می شوند.
وی تاکید داشت: در زمینه اثر پلیمرهای مصنوعی و طبیعی مانند «کلاژن» بر میزان تولید سلول های عصبی مطالعات زیادی در این دانشکده صورت گرفته است تا در نهایت سلول های عصبی تولید شده سلولهایی شبیه مغز و با کارآمدی معادل با مغز به وجود آیند.
وی افزود: این پروسه ۲۸ روزه طی می شود تا در نهایت سلول های شبیه مغز با همان کارکرد به وجود بیاید.
وی با بیان اینکه دارودرمانی پارکینسون خیلی هزینه بر است، گفت: علاوه بر اینها گاهی برای درمان پارکینسون از روش کاشت الکترود در مغز استفاده می شود که در این مورد نیز عوارضی همچون تشنج به بیمار وارد می شود.
وی افزود: یکی از مزایای سلول درمانی این است که فرد طی یک مرحله با پروسه جراحی تحت تزریق سلول های عصبی قرار می گیرد و این سلولها جایگزین سلول های از بین رفته بیمار می شود.
به گفته نیک نژاد در حال حاضر استفاده از سلول درمانی برای درمان بیماری پارکینسون در موش و میمون نتیجه داده و جایگزینی سلول های تولید شده در مغز این دو حیوان مبتلا به پارکینسون باعث شده که بهبودی کامل در این حیوانات دیده شود.
