ایجاد بی انگیزگی با لغو تسهیلات اعطایی به اساتید دانشگاه
طی یکسال اخیر دو مصوبه مربوط به اعضای هیات علمی از طریق دیوان عدالت اداری ابطال گردید که اولی مربوط به مصوبه مستثنی بودن اعضای هیات علمی دانشگاه ها از شمول حداکثر حقوق و دومی در زمینه تسهیلات نقل و انتقال فرزندان اعضای هیات علمی در کنکور می باشد. دادخواست اول توسط تعدادی از قضات دیوان عالی کشور و دادخواست دوم توسط سه فرد آشنا به امور قضایی به دیوان عدالت اداری ارائه گردید. در هر دو دادخواست شاکیان به اصل سوم قانون اساسی استناد کرده و تسهیلات ارائه شده را مصداق تبعیض ناروا دانسته اند. شاکیان از بار منفی کلمه تبعیض استفاده کرده و افکار عمومی را با خود همراه نموده اند، تا جاییکه در رسانه ها از فرد پیگیری کننده لغو تسهیلات نقل و انتقال فرزندان اعضای هیات علمی در کنکور تقدیر می گردد و از وی به عنوان نماد مطالبه گری در جامعه در ستاد امر به معروف و نهی از منکر به عنوان مشاور دعوت به کار می شود.
اینکه آیا چنین تسهیلاتی مصداق تبعیض روا و مثبت است یا تبعیض ناروا، موضوعی حقوقی می باشد که نیاز به کار کارشناسی توسط حقوقدانان دارد؛ اما آنچه مسلم است اعطای تسهیلات انتقال فرزندان هیات علمی پس از قبولی در دانشگاه به محل خدمت والدین، در مقوله تبعیض ناروا نمی گنجد. این تسهیلات که قبل از انقلاب نیز وجود داشت به منظور دلگرم کردن اساتید و جلوگیری از مهاجرت آنان به کشورهای خارجی در نظر گرفته شد و نتیجه آن افزایش کیفیت آموزش و پژوهش در کشور است که در نهایت کل جامعه از منافع آن بهره مند خواهند شد.
به بیان دیگر، اعطای تسهیلات، امتیازها، مشوق ها، معافیت ها، سهمیه ها و حمایت های دولتی که از اقشار خاص صورت می گیرد نه تنها مصداق تبعیض ناروا نیست، بلکه اختیاری است که به دولت داده شده تا طبق اصل سوم قانون اساسی برای نیل به اهداف جمهوری اسلامی این تسهیلات را ارائه نماید. یکی از این اهداف طبق اصل دوم قانون اساسی “استفاده از علوم، فنون و تجارب پیشرفته بشری و تلاش در پیشبرد آنها” است که این هدف جز با دلگرم نمودن اساتید و دانشمندان کشور محقق نخواهد شد.
در شرایطی که کشورهای همسایه عربی با ایجاد تسهیلات فراوان و پیشنهاد حقوق های ماهانه ده هزار دلاری (بیش از 300 میلیون تومان) در صدد جلب توجه اساتید هیات علمی و پزشکان داخل کشور بوده و برای جذب آنها تلاش می نمایند، تعیین سقف حقوق 33 میلیون تومان جز القای بی انگیزگی در اساتید، ثمر دیگری نخواهد داشت. کافیست به دوره های طلایی این سرزمین در گذشته توجه شود که هیچ پیشرفتی بدون توجه حاکمان به دانشمندان و اساتید رخ نداده است. چنانکه توجه خاص انوشیروان به دانشمندان و حضور شخصی وی در جلسات ایشان، ایران را مأمن دانشمندان رومی و هندی گردانید. صد البته که در بحث توجه به دانشمندان تاکید موکد در کلام معصومین نیز وجود دارد، آنجا که امام علی (ع) در نامه به مالک اشتر می فرمایند: “با دانشمندان گفتگو کن و با حکیمان فراوان بحث کن که مایه آبادانی و اصلاح شهرها و برقراری نظم و قانونی است که در گذشته نیز وجود داشت.”
در شرایط کنونی، اشاعه دهندگان بعضی طرز فکرها بر این باورند که اکنون که ارتقاء اکثریت جامعه به سختی امکان پذیر است، با به زیر کشیدن نخبگان باعث ایجاد عدالت در جامعه شوند. این افراد باید توجه نمایند که هنوز زمان زیادی از گلایه رهبر انقلاب به بحث بی انگیزگی جوانان نخبه و مهاجرت آنان نگذشته است که همگان را از تشویق جوانان نخبه به خروج از کشور بر حذر می دارند. در چنین شرایطی که خروج چنین میوه های رسیده و شیرینی کام همگان را تلخ می کند، مطمئنا صدور و خروج درختان تنومندی که پرورش دهنده این ثمرات هستند بسیار تلخ تر خواهد بود.
در پایان لازم به ذکر است کسانی که دانسته یا نادانسته در راستای دلسرد کردن نخبگان این مرز و بوم گام بر می دارند، به این مسئله واقفند که اعضای هیات علمی و اساتید حتی اگر مورد بی مهری قرار گیرند، قشری نجیب و سر به زیر هستند که هیچ گونه هیاهو و هوچی گری را شایسته شأن خود نمی دانند. لذا، اکنون بر همه ما اعضای هیات علمی لازم است تا بر خلاف گمان آنان، در مقابل چنین افکار مسمومی که موجب بی انگیزگی نخبگان کشور می شود، از هر تریبونی در راستای تنویر افکار عمومی بکوشیم و به دست اندرکاران یادآور شویم که ایجاد بی انگیزگی در اساتید و دانشمندان برشاخه نشستن و بن بریدن است.
دکتر حسن نیک نژاد
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی